Er zijn twee forfaitaire varianten bedacht voor geautomatiseerd rechtsherstel voor de box-3-heffing over 2017-2022. De ene variant ziet op compensatie van de box-3-heffing over spaarrente, waarbij de rente vrijwel op 0% wordt gesteld en de heffing op beleggingen ongewijzigd blijft. Bij de andere variant worden de forfaits in de box-3-heffing aangepast aan de gemiddelde rendementen per vermogenscategorie. De spoedwetgeving voor 2023 en 2024 zal op deze nieuwe varianten zijn gebaseerd. Wie compensatie krijgt, is nog onbekend. Vanaf 2025 wordt de box-3-heffing een vermogensaanwasbelasting. Dit staat in een brief van staatsecretaris Van Rij aan de Tweede Kamer.
De afgelopen tijd volgden de berichtgevingen over het rechtsherstel voor – en de toekomst van – de box-3-heffing elkaar in rap tempo op. Uit de eerste briefing van de Tweede Kamer blijkt vooral dat er nog veel moet worden uitgezocht, zoals wie er gecompenseerd gaat worden. Dat wordt volgens Van Rij pas in het najaar beslist, nadat de Hoge Raad hierover een uitspraak heeft gedaan. Inmiddels is een aanvullende conclusie van Advocaat-Generaal Niessen gepubliceerd, die aangeeft dat ook niet-bezwaarmakers recht hebben op compensatie.
Open eindjes
Ook is het nog niet duidelijk hoe de waardeontwikkelingen van de vermogensbestanddelen in de heffing van het nieuwe box-3-stelsel zullen worden betrokken en of verliesverrekening in box 3 mogelijk wordt. Over vrijstellingen en tarieven is nog evenmin een knoop doorgehakt. Waarschijnlijk wordt over een paar maanden een conceptwetsvoorstel aangeboden voor internetconsultatie. Daarna zou het wetsvoorstel voor het zomerreces van 2023 bij de Tweede Kamer kunnen worden ingediend.
UPDATE
Rechtsherstel bezwaarmakers box 3 vóór 4 augustus 2022 – overbruggingswet op Prinsjesdag
Het kabinet compenseert voorlopig alleen de bezwaarmakers tegen de box-3-heffing over 2017-2020 en belastingplichtigen van wie de aanslagen over deze jaren op 24 december 2021 (datum Hoge Raad-uitspraak) nog niet onherroepelijk vaststonden of aan wie nog geen aanslag was opgelegd. De compensatie is gebaseerd op de forfaitaire spaarvariant en wordt vóór 4 augustus 2022 automatisch uitgekeerd aan de bezwaarmakers. Medio september 2022 start het herstel van de aanslagen 2017-2020 die op 24 december 2021 nog niet onherroepelijk vaststonden. De aangiften 2017-2020 waarbij nog geen aanslag is opgelegd, worden vanaf medio oktober 2022 hersteld.
Belastingplichtigen hoeven geen actie te ondernemen; zij ontvangen automatisch rechtsherstel. Niet-bezwaarmakers tegen de aanslagen over 2017-2020 die onherroepelijk vaststaan, krijgen (nog) geen rechtsherstel. Het kabinet wacht eerst een uitspraak af van de Hoge Raad in een andere box-3-procedure. Die uitspraak wordt in het najaar verwacht. In deze zaak staat de vraag centraal of een belastingplichtige die niet tijdig bezwaar heeft gemaakt, toch recht heeft op rechtsherstel. Dit blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer over het rechtsherstel voor de box-3-heffing.
Voor het jaar 2021 ontvangen alle belastingplichtigen met box-3-vermogen rechtsherstel. Binnenkort worden de voorlopige aanslagen IB 2021 gefaseerd opgelegd, waarbij nog geen rekening wordt gehouden met het rechtsherstel. Dat gebeurt pas bij het opleggen van de definitieve aanslagen.
Overbruggingswet 2023 en 2024
Voor de belastingjaren 2023 en 2024 komt er een overbruggingswet die op de forfaitaire spaarvariant is gebaseerd. Deze wet vervangt het bestaande box-3-stelsel en zal op Prinsjesdag worden ingediend bij de Tweede Kamer.
